FT-Opinion by Burton Malkiel “How the US should reform taxes”

Το άρθρο αναλύει τις προτάσεις φορολογικής μεταρρύθμισης που συζητούνται εν μέσω των προεδρικών εκλογών στις Η.Π.Α., καθώς οι υποψήφιοι εξετάζουν πώς να αυξήσουν τα έσοδα για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου ελλείμματος του προϋπολογισμού. Η ανάλυση επικεντρώνεται στην αξιολόγηση της δικαιοσύνης, της αποτελεσματικότητας και της πρακτικότητας αυτών των προτάσεων, λαμβάνοντας υπόψη τις πιθανές οικονομικές επιπτώσεις τους.

  1. Υψηλοί Οριακοί Φορολογικοί Συντελεστές:

    • Ορισμένες προτάσεις περιλαμβάνουν σημαντική αύξηση των ανώτατων οριακών φορολογικών συντελεστών. Οι υποστηρικτές αναφέρουν ότι οι Η.Π.Α. είχαν φορολογικούς συντελεστές έως και 90% τη δεκαετία του 1950, και παρόλα αυτά η οικονομία συνέχισε να αναπτύσσεται, αν και με αργούς ρυθμούς.
    • Ωστόσο, το άρθρο επισημαίνει ότι η ιστορική πραγματικότητα είναι διαφορετική. Αν και οι ονομαστικοί συντελεστές ήταν υψηλοί, ελάχιστοι πλήρωναν αυτούς τους φόρους λόγω ευρείας φοροαποφυγής, φορολογικών καταφυγίων και στρατηγικών μεταφοράς εισοδημάτων.
    • Μεταφορά Εισοδήματος και Παράθυρα του Φορολογικού Συστήματος: Οι πλουσιότεροι χρησιμοποιούσαν στρατηγικές όπως η μεταφορά εισοδημάτων σε εταιρείες με χαμηλότερη φορολογία ή η μεταφορά εισοδημάτων σε μέλη της οικογένειας με χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές. Αυτό μείωνε τον πραγματικό φορολογικό συντελεστή για τους υψηλά αμειβόμενους.
    • Ως αποτέλεσμα, τα φορολογικά έσοδα των Η.Π.Α. κυμαίνονταν σταθερά γύρω στο 17,5% του ΑΕΠ από τη δεκαετία του 1950, ανεξάρτητα από τους ανώτατους οριακούς συντελεστές, υποδεικνύοντας ότι η απλή αύξηση των φορολογικών συντελεστών μπορεί να μην είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για την αύξηση των εσόδων.
  2. Προτάσεις για Απαλλαγή από τη Φορολογία Συγκεκριμένων Εισοδημάτων:

    • Υπάρχουν προτάσεις για εξαίρεση ορισμένων τύπων εισοδήματος, όπως φιλοδωρήματα ή υπερωρίες, από τη φορολογία. Αν και αυτό μπορεί να φαίνεται επωφελές για τους εργαζόμενους, δημιουργεί συστημικά προβλήματα.
    • Διάβρωση της Φορολογικής Βάσης: Η εξαίρεση των φιλοδωρημάτων από τη φορολογία μπορεί να ενθαρρύνει τους εργοδότες να αναδιαρθρώσουν τα πακέτα αποδοχών για να μεγιστοποιήσουν το αφορολόγητο εισόδημα, μετατρέποντας τους μισθούς σε φιλοδωρήματα. Αυτό θα οδηγούσε σε απώλεια φορολογικών εσόδων.
    • Παρόμοιοι κίνδυνοι υπάρχουν για άλλες φορολογικές απαλλαγές εισοδημάτων, όπως οι υπερωρίες, που θα μπορούσαν να εκμεταλλευθούν μέσω αναταξινόμησης εισοδημάτων.
  3. Φόροι Περιουσίας:

    • Η ιδέα της επιβολής φόρου περιουσίας, κυρίως για άτομα με πολύ υψηλή καθαρή αξία, έχει κερδίσει έδαφος. Αυτοί οι φόροι έχουν ιστορία στην Ευρώπη, αλλά έχουν σε μεγάλο βαθμό εγκαταλειφθεί λόγω διαφόρων προβλημάτων:
      • Διοικητικές Δυσκολίες: Η ακριβής αποτίμηση περιουσιακών στοιχείων, ειδικά ακινήτων και έργων τέχνης, είναι πολύ δύσκολη.
      • Στρατηγικές Αποφυγής Φόρου: Οι πλούσιοι συχνά χρησιμοποιούν σύνθετες τεχνικές φορολογικού σχεδιασμού για να μειώσουν την έκθεσή τους σε φόρους περιουσίας.
      • Περιορισμένα Έσοδα: Στην πράξη, οι φόροι περιουσίας δεν έχουν αποφέρει σημαντικά έσοδα σε σύγκριση με τους στόχους τους, με αποτέλεσμα πολλές ευρωπαϊκές χώρες να τους εγκαταλείψουν.
  4. Εναλλακτικές Προσεγγίσεις για Αύξηση Εσόδων:

    • Κλείσιμο Παραθύρων στο Φορολογικό Σύστημα: Το άρθρο προτείνει την εξάλειψη των υπαρχόντων φορολογικών παραθύρων, όπως η ευνοϊκή φορολόγηση των «κερδών μεταφερόμενων συμφερόντων» των διαχειριστών κεφαλαίων ιδιωτικών συμμετοχών, που φορολογούνται ως κεφαλαιακά κέρδη (με χαμηλότερο συντελεστή), αντί για κανονικό εισόδημα.
    • Φορολόγηση Κεφαλαιακών Κερδών κατά τον Θάνατο: Σήμερα, όταν κάποιος πεθαίνει, η αξία των περιουσιακών του στοιχείων αναπροσαρμόζεται στην αγοραία αξία της στιγμής του θανάτου, επιτρέποντας στους κληρονόμους να αποφεύγουν τη φορολόγηση των κερδών. Η πρόταση προτείνει τη φορολόγηση των μη πραγματοποιηθέντων κεφαλαιακών κερδών κατά τον θάνατο για την αντιμετώπιση της αποφυγής φόρου.
    • Ομοσπονδιακός Φόρος Κατανάλωσης: Η εισαγωγή ενός ομοσπονδιακού φόρου κατανάλωσης θα μπορούσε να μετατοπίσει το φορολογικό βάρος από το εισόδημα στην κατανάλωση. Το άρθρο υποστηρίζει ότι αυτή η προσέγγιση μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική, καθώς φορολογεί τους ανθρώπους βάσει του τι καταναλώνουν (τι απολαμβάνουν από την οικονομία) και όχι του τι παράγουν (τι προσφέρουν μέσω εργασίας και επενδύσεων).
      • Μείωση της Αντίστροφης Εξελικτικότητας: Αν και οι φόροι κατανάλωσης θεωρούνται γενικά παλινδρομικοί (επηρεάζοντας περισσότερο τα χαμηλά εισοδήματα), υπάρχουν τρόποι για να σχεδιαστούν έτσι ώστε να είναι λιγότερο επώδυνοι, όπως η εξαίρεση βασικών αγαθών ή η παροχή επιστροφών φόρου στα χαμηλά εισοδήματα.
  5. Προκλήσεις στην Εφαρμογή Μεταρρυθμίσεων:

    • Το άρθρο σημειώνει ότι οι προσπάθειες για το κλείσιμο παραθύρων και την εφαρμογή ουσιαστικών φορολογικών μεταρρυθμίσεων είναι περίπλοκες λόγω της επιρροής των λομπιστών. Διάφορες ομάδες συμφερόντων μπορεί να αντισταθούν σε αλλαγές που επηρεάζουν τα φορολογικά τους πλεονεκτήματα, καθιστώντας δύσκολη την ψήφιση νομοθεσιών που θα κλείνουν τα παραθυράκια ή θα αλλάζουν τις φορολογικές δομές.
    • Πολιτικοί και Οικονομικοί Συμβιβασμοί: Οποιαδήποτε αλλαγή στην πολιτική φορολογίας πρέπει να ισορροπήσει την ανάγκη για αύξηση εσόδων με την πιθανή επίδραση στα οικονομικά κίνητρα. Οι υψηλοί φόροι σε εισοδήματα, επενδύσεις ή περιουσία μπορεί να αποθαρρύνουν την οικονομική δραστηριότητα, ενώ κακώς σχεδιασμένοι φόροι κατανάλωσης μπορεί να πλήξουν δυσανάλογα τα χαμηλά εισοδήματα.

Συμπεράσματα και Προτάσεις:

Το άρθρο καταλήγει ότι, αν και δεν υπάρχει τέλεια λύση, ο στόχος πρέπει να είναι η δημιουργία ενός φορολογικού συστήματος που να αυξάνει τα έσοδα αποτελεσματικά και δίκαια. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να αποφεύγουν ακραίες προτάσεις, όπως πολύ υψηλούς οριακούς συντελεστές ή σύνθετους φόρους περιουσίας, οι οποίοι ενδέχεται να οδηγήσουν σε ακούσιες συνέπειες, όπως φοροαποφυγή ή οικονομική στρέβλωση.

Αντίθετα, μια πιο πρακτική προσέγγιση περιλαμβάνει:

  • Κλείσιμο υφιστάμενων παραθύρων για να διασφαλιστεί ότι οι πλούσιοι πληρώνουν το δίκαιο μερίδιο φόρων τους.
  • Φορολόγηση μη πραγματοποιηθέντων κεφαλαιακών κερδών κατά τον θάνατο για να αποτρέπεται η αποφυγή φόρων.
  • Εξέταση της δυνατότητας εισαγωγής ενός ομοσπονδιακού φόρου κατανάλωσης για τη διαφοροποίηση των πηγών εσόδων και τη μείωση της εξάρτησης από τους φόρους εισοδήματος.

Τέτοιες μεταρρυθμίσεις, αν και δύσκολες, θα μπορούσαν να κάνουν το φορολογικό σύστημα των Η.Π.Α. πιο δίκαιο και πιο βιώσιμο για την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών προκλήσεων της χώρας.